در تاریخ ۲۹ ژوئن خبرگزاری رویترز خبری نگرانکننده را منتشر کرد. رویترز اعلام کرد: آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC)، که عضوسازمان بهداشت جهانی (WHO) است، قصد دارد «آسپارتام» را در فهرست موارد «احتمالا سرطانزا» قرار دهد. این درحالی است که در تاریخ ۱۴ جولای کمیته تخصصی افزودنیهای غذایی ستاد مشترک FAO و WHO (به اختصار JECFA) اعلام کرد که «آسپارتام ایمن است». مصرفکنندگان محصولات غذایی کم یا بدون کالری حاوی آسپارتام با شنیدن این اخبار دوپهلو دچار گمراهی شدهاند.
آسپارتام چست؟
آسپارتام شیرینکنندهای مصنوعی بوده که در سطح جهانی برای کاهش قند و کالری در محصولات غذایی و نوشیدنی استفاده میشود. کوکاکولای زیرو و پپسی بدون قند دو محصول مهم شناختهشده در دنیا هستند که از آسپارتام در فرمولاسیون خود استفاده میکنند.
طبق گزارش JECFA حد مجاز دریافتی آسپارتام در روز (ADI) به همان میزان قبلی و برابر با ۴۰ میلیگرم در هر کیلوگرم وزن انسان است. بنابراین طبق اعلام کمیته کنترل کالری JECFA، یک انسان با وزن حدود ۶۸ کیلوگرم باید «هر روز» یک قوطی نوشیدنی ۳۵۰ تا ۴۰۰ گرمی حاوی آسپارتام مصرف کند تا در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار گیرد و این میزان مصرف واقعبینانه نیست!
مخالفت FDA و JECFA با احتمال سرطانزا بودن آسپارتام
سخنگوی FDA هم با اعلام مخالفت این سازمان با ادعای سرطانزا بودن آسپارتام اعلام کرد که آژانس IARC برای ارزیابی خطر سرطانزایی آسپارتام، دوز مصرفی آن را در نظر نگرفتهاست.
به گفته انجمن بینالمللی شیرینکنندهها در بروکسل، نتایج JECFA با بیش از ۹۰ آژانس جهانی ایمنی غذا از جمله FDA و سازمان ایمنی غذای اروپا (EFSA) که ایمنی آسپارتام را تایید کردهاند، مطابقت دارد. حد مجاز مصرف روزانه آسپارتام بر اساس قوانین FDA برابر با 50 میلیگرم نسبت به یک کیلوگرم وزن انسان است که این دوز طبق استانداردهای EFSA برابر با 50 میلیگرم در هر کیلوگرم وزن انسان است.
کمیته کنترل کالری JECFA بیان کرده است: «ارزیابی آسپارتام تحت یکی از گستردهترین و کاملترین برنامههای آزمایشی در طول تاریخ انجام شده و دارای یک اجماع جهانی است. آسپارتام در بیش از 6000 محصول جهانی از جمله نوشابه، آدامس، اقلام شیرینیپزی، دسرهای منجمد، ماست و قندهای رژیمی مورد استفاده بوده و نقش مهمی در کنترل کالری آنها دارد. همچنین این ماده علاوه بر این که طعم را تقویت میکند، تاثیری روی پوسیدگی دندان ندارد.»
طبقهبندی IARC برای محصولات سرطانزا
طبق بررسیهای انجامشده، آژانس IARC چهار دستهبندی راجع به محصولات سرطانزا دارد که به شرح زیر است:
- گروه اول، محصولات سرطانزا برای انسان مانند سیگار و الکلی
- گروه دوم، احتمالا سرطانزا مثل آنابولیک استروئیدها، گوشت قرمز و نوشیدنی با دمای بالای ۶۵ درجه
- گروه سوم با احتمال کمتر سرطانزا، مانند آلوئهورا و آسپارتام
- گروه چهارم قابل تشخیص و طبقهبندی مشخصی نیست و فقط یک مثال قهوه در آن ذکر شدهاست.
آسپارتام ایمن است و جای نگرانی نیست
رئیس سابق انجمن سرطان آمریکا بیان کرد: «ترساندن و گیجکردن بیمورد مردم کاری غیرمسئولانه است. اگر دلیلی برای نگرانی بود حتما ستاد JECFA به آن رسیدگی و دوز مصرفی را تعدیل میکرد. IARC یک آژانس ایمنی موادغذایی نیست و اکنون پذیرفته است که آسپارتام خطری بیش از آلوئهورا ندارد. این اظهار نظر عجولانه IARC برای حدود 540 میلیون نفری که در دنیا مبتلا به دیابت هستند و میلیونها نفری که وزن خود را با استفاده از محصولات کمکالری حاوی آسپارتام مدیریت میکنند، گمراهکننده و نادرست است. اقدام FDA برای حمایت از JECFA کاملا درست و منطقی بوده است.»
با توجه به اظهارات ضد و نقیض کمیتههای مختلف سازمان بهداشت جهانی، بسیاری بر این باور هستند که ادعای FDA بهعلت وجود برخی سوابق قبلی درباره مجوزهای دارویی و غذایی قابل استناد دقیق نیست. تلاش برای اثبات مجدد سرطانزا نبودن آسپارتام شک برانگیز است و احتمال دارد که ردپای کمپانیهای بزرگ غذایی دنیا مانند کوکاکولا و پپسی در رد این ادعا و برای جلوگیری از ضرر قابل پیشبینی وجود داشته باشد. با اینحال، طبق آخرین اخبار با رعایت دوز مصرفی درست آسپارتام در موادغذایی هیچ نگرانی مبنی بر سرطانزایی وجود نخواهد داشت. نظر شما چیست؟ با توجه به تمام این کشمکشها آیا آسپارتام ایمن است؟
منبع:
https://www.foodbusinessnews.net/articles/24201-aspartame-sweetener-safe-who-group-says
